روشنفکری دینی

سیری در روشنگریهای نجات بخش

روشنفکری دینی

سیری در روشنگریهای نجات بخش

هرگز خشونت، گرسنگی، طرد از جامعه، نابرابری، ستم اقتصادی در تاریخ بشریت و کره زمین تا این اندازه دامن گیر انسان نبوده است. به جای نغمه سردادن از کامیابی آرمان دموکراسی لیبرال و بازار کاپیتالیستی در شادکامی پایان تاریخ، به جای برگزاری جشن پایان ایدئولوژِی و پایان گفتمان های رهایی بخش، هرگز نباید این نکته بدیهی عالم گیر را که از رنج های منحصر به فرد بی شماری فراهم آمده اند، از نظر دور داریم که هرگز اینقدر زن و مرد و کودک بر روی زمین به بردگی کشیده نشده اند، گرسنه نمانده و نابود نشده اند.

ژاک دریدا 

 

۰ نظر ۰۶ بهمن ۹۸ ، ۱۴:۱۶

‍ تجربه ما و کشتار مردم در جای جای دنیا ثابت کرده است که منظور از حقوق بشر، حقوق بشر به معنای عام نیست، بلکه به معنای حقوق بشرهای خاص است.

مثلا:  اگر در فرانسه ده بشر کشته شوند، دولت ها و ملت های زیادی جوش می آورند، اما در جای دیگری مانند سنگال و یمن و عفرین، دنیا در برابر قتل عام و نسل کشی انسان ها سکوت می کند!!!

پس در اینجا حقوق یک بشر فرانسوی یا دانمارکی، با حقوق یک بشر کرد، ایزدی یا عرب ، بسیار فرق می کند!!!

اینجاست که حقوق من بشر بایستی در راستای مصالح یک قدرت بزرگ باشد تا حفظ شوم...

 فاضل الیاسی

 

۰ نظر ۰۵ بهمن ۹۸ ، ۱۴:۰۹

مردم را برای همیشه نمی‌‏شود ناآگاه نگه داشت.

گذشته از این، خود پیشرفت و توسعه تمدن خواه ناخواه منجر به یک سلسله بیداری‌ها می‏‌شود.

 استعمار چه بخواهد چه نخواهد، افکار پخش می‏‌شود، و انواع وسائل ارتباطی دیگری که هست.

این بود که به فکر نیرنگ دیگری افتادند و آن این که آن بال دیگر را خراب کنند. بال دیگر چیست؟

بال اراده، بال احساس شرف و کرامت ذات و این که من انسان هستم، بال اخلاق.

تا وقتی که مردم جاهل بودند، برنامه فاسد کردن انسان‌ها از نظر اخلاق چندان برای استعمار مطرح نبود، نیازی به آن نبود. ولی از روزی که دیدند آگاهی تدریجا دارد پیدا می‏‌شود، نمی‌‏شود جلو آگاهی را گرفت و مردم را برای همیشه در بی‌‏خبری گذاشت، گفتند حالا وقت این است که آن بال دیگر را از مردم بگیریم و آن، بال اخلاق، بال پاکی و طهارت است. 

اینجا بود که به مسئله اشاعه انواع فساد اخلاق‌‏ها به عنوان یک مخدّر و یک امر تخدیر کننده پرداختند.

ولی این مسئله را به این نام نمی‏‌گفتند، همان را هم به نام تمدن، پیشرفت و آزادی می‌‏گفتند. به نام تمدن و پیشرفت و آزادی و از راه فساد اخلاق، بی‌‏حسی ایجاد می‌‏کردند. 

انسان اگر عالم و آگاه هم بشود، وقتی که خُلق و روحیه‌‏اش فاسد شد، نه تنها آن آگاهی به سود خود و جامعه‌‏اش نیست، بلکه همان آگاهی بیشتر به زیان جامعه‌‏اش تمام می‌‏گردد.

مرتضی مطهری،

آینده انقلاب اسلامی، ص۲۱۴-۲۱۳

 

۰ نظر ۰۴ بهمن ۹۸ ، ۱۲:۲۲

در ایران یکی ازبزرگترین موانع اجتماعی شکل گیری گفتگو؛ مدعیان گفتگو هستند. این مدعیان درشش گروه اصلی قرار دارند. 
۱. اساتید و روشنفکران: اساتیدی که با استناد به ارجاعاتی ازکانت، هوسرل، بوبر، هابرماس، بوهم، رورتی ودیگران در ستایش گفتگو مطلب می‌نویسند درعمل به ندرت تحمل شنیدن نظر دیگری را دارند وبا کوچکترین نقدی به هم ریخته و دودمان منتقد را به باد می دهند. رفتار و منش این اساتید به طورطبیعی به پیروان و هواداران منتقل می‌شود وآنها هم فقط مدح مراد خود را می پسندند و کوچکترین نقدی به استاد والامقام را با ناسزا ویا بایکوت پاسخ می‌دهند. اساتید بزرگواری که درنقد رابطه مراد ومریدی مطلب نوشته اند ونوچه پروری را آفت فرهنگ جامعه می‌دانند و ازخودبنیادی (autonomy) دم میزنند خودشان تشنه ستایش کنندگان بیشتر و بیشترند.  

۲. نشریات روشنفکری: متاسفانه در ایران نشریات روشنفکری به خصوص از آن نوع که روزنامه‌نگارانی مانند محمد قوچانی و رضا خجسته رحیمی راه انداخته اند تنها تریبون افراد خاصی هستند. روزنامه نگارانی که دهها مطلب در رسالت و وظیفه روزنامه نگاری نوشته اند و از تبدیل شدن نشریات به تریبون احزاب و باندهای سیاسی نالیده‌اند، خودشان تریبون شخصی برخی افراد شده اند. این وضعیت باعث شده کم کم روشنفکران صاحب نام به فکر تاسیس نشریه اختصاصی خود بیفتند.

۳. نشریات علمی: در کشورهای غربی و اساساً در بیشتر دنیای متمدن فصلنامه های علمی- تخصصی به چاپ مقالاتی اقدام می کنند که نویسندگانش از سراسر کشور هستند. در نشریات دانشگاهی کشورهای توسعه‌یافته از چاپ مقالاتی که در نقد همدیگر باشند استقبال می کنند و چه بسا مقاله ای که در یک شماره چاپ می شود در شماره های بعدی همان نشریه نقد می‌شود. اما در ایران هر دانشگاه و موسسه علمی- پژوهشی برای خود امتیاز فصلنامه ای را کسب کرده و فقط به چاپ مقالات هیأت علمی آن دانشگاه یا موسسه مشغول هستند. اینکه اساتیدی که درس گفتگو می دهند در عمل چقدر به گفتگو پایبندند از همین مدیریت فصلنامه هایشان معلوم است. 

۴. ناشران: اگر از ناشرانی که در ازای دریافت پول کتاب چاپ می کنند بگذریم، در سایر موارد روابط مافیای بر چاپ کتاب حاکم است. ناشرانی که گرایش چپ دارند محال است کتابی با گرایش راست را چاپ کنند و بالعکس. همچنین اکثر ناشران دغدغه‌ای برای معرفی افراد نخبه و خلاق ندارند و ترجیح می‌دهند اولویت‌های دیگری را سرمشق خود قرار دهند. چنین عملکردهایی یکی از دلایلی است که باعث می‌شود برخی نویسندگان به دنبال تاسیس انتشاراتی شخصی یا گروهی خود باشند. در نتیجه علاوه بر این که مانعی برای گفتگو و تعامل ایجاد می شود مولفان وقت و انرژی خود را در مسیر امور اجرایی انتشاراتی صرف می کنند.

۵.شبکه های مجازی: ده سال قبل، راه انداختن وبلاگ به یک اپیدمی اجتماعی تبدیل شده بود؛ زیرا همه می‌خواستند بگویند و کمتر کسی حاضر بود بشنود. اکنون هم در بر همان پاشنه می‌چرخد. استادی که بزرگترین مشکل جامعه را فراموش کردن زندگی روزمره می‌داند حاضر نیست یک یادداشت از فرد دیگری درباره زندگی روزمره به اشتراک گذارد. گروهی که نام صفحه یا کانالشان را «روشنگری»، « نقد و نظر »یا «گفتگو» می‌گذارند، راه‌های ارتباطی مخاطبان را بسته‌اند و حاضر به شنیدن نیستند. در یک مدل دیگری چند صاحب کانال فقط پست های همدیگر را منتشر می‌کنند و بیگانگان شانسی برای منعکس کردن نظراتشان ندارند. در نتیجه این بیگانگان ترغیب می‌شوند که کانال ارتباطی اختصاصی خود را راه بیاندازند که سرانجامش گفتگوی کم و کمتر است.
۶. بنیادها: آخرین مانع گفتگو «بنیادهای فکری و فرهنگی» هستند. قاعدتا این بنیادها برای تولید گفتگو و خلق فکر و اندیشه‌های جدید بنا می‌شوند اما در ایران این بنیادها به تریبونی برای مدح یک فرد و تکرار حرفهای او تبدیل شده‌اند. بنیاد مطهری، آوینی یا شریعتی و... چه اندازه زمینه را برای گفتگو و نقد افکار این عزیزان فراهم کرده‌اند؟
خلاصه این که آیا بنیاد شریعتی یکبار از سیدجواد طباطبایی برای نقد افکار دکتر دعوت کرده است؟ آیا سید جواد طباطبایی در فصلنامه سیاست‌نامه که حامیانش آن را می‌گردانند یک مقاله از همفکران شریعتی چاپ کرده است؟ آیا فیلسوفان بزرگی مانند علامه جعفری و ابراهیم دینانی(که برخی به او لقب پدر گفتگو داده اند)؛ یک بار از خود پرسیده‌اند حضور پررنگ آن‌ها در تلویزیون به قیمت کمرنگ‌تر کردن دیگران بوده است؟
 آیا نشریات، شبکه‌های اجتماعی و ناشران کتاب به شکل گیری و گسترش گفتگو کمک می کنند یا در عمل جامعه را به سمت تک گویی سوق می دهند؟ بنظر می رسد تمرکز برسانسور سیاسی باعث شده از سانسور فرهنگی و نقش خودمان در بایکوت که بسیار عمیق تر و خطرناکتر است غافل بمانیم.

نظام بهرامی کمیل

 

۰ نظر ۰۳ بهمن ۹۸ ، ۱۳:۵۸

.

مرام‌نامه‌ی کسانی که دنباله‌روی کورکورانه‌ی رسانه‌ها نیستند (مصرف‌کنندگان سنجش‌گر خبرها):

 فریب‌دادن کسانی که خبرها را سنجشگرانه مصرف می‌کنند دشوار است زیرا:

• آنها جهان‌نگری‌ها و منظرهای دیگر را نیز بررسی می‌کنند و یاد می‌گیرند که چگونه رویدادها را از چند دیدگاه‌ها تفسیر کنند.

• سعی می‌کنند برای فهمیدن و کسب بینش به چند منبع فکری و اطلاعاتی مراجعه کنند، نه فقط به رسانه‌های همگانی.

• یاد می‌گیرند که چگونه دیدگاه‌های نهفته در گزارش‌های خبری را تشخیص دهند.

• آنها آگاهند که یک رویداد خبری از منظرهای دیگر به شیوه‌های دیگری روایت می‌شود؛ و بر اساس همین آگاهی، گزارش‌های خبری را در ذهن خودشان بازنویسی (بازسازی) می‌کنند.

• آنها فرآورده‌های خبری را نیز به همان شیوه‌ای تحلیل می‌کنند که بیان‌های دیگر واقعیت را تحلیل می‌کنند (آنها را آمیزه‌ای از واقعیت و تفسیر در نظر می‌گیرند).

• آنها گزارش‌های خبری را از جهت وضوح، درستی، تناسب، عمق، جامع‌نگری،‌ و اهمیت ارزیابی می‌کنند.

• به تناقض‌ها و ناسازگاری‌ها در خبرها (غالباً، تناقض‌ها و ناسازگاری‌هایی که در درون یک گزارش واحد وجود دارند) توجه می‌کنند.

• به دستور کارها  و منافعی که یک گزارش می‌خواهد به سود آنها کار کند توجه می‌کنند.

• به واقعیت‌هایی که روی آنها سرپوش گذاشته می‌شود و واقعیت‌هایی که نادیده گرفته می‌شوند توجه می‌کنند.

• به چیزهایی که به عنوان واقعیت بیان می‌شوند (اما جای مناقشه دارند) توجه می‌کنند.

• به انگاشته‌های نهفته در گزارش که محل تردیدند توجه می‌کنند.

• به چیزهایی که به طور ضمنی گفته می‌شوند (اما بدانها تصریح نمی‌شود) توجه می‌کنند.

• حواسشان هست که کدام برآیندها یا پیامدها نادیده گرفته می‌شوند و بر کدام برآیندها یا پیامدها تأکید می‌شود.

• حواسشان هست که کدام نظرگاه‌ها به صورتی بیان می‌شوند که خوشایند به نظر برسند و کدام نظرگاه‌ها به صورتی بیان می‌شوند که ناخوشایند به نظر برسند.

• وقتی با گزارشی مواجه می‌شوند که به سمت چیزهای غیرعادی، چشمگیر، و جنجالی سوگیری دارد، به آن به همان اندازه که ارزش دارد توجه می‌کنند یا اصلاً نادیده‌اش می‌گیرند؛ بدین ترتیب، آن را در همان جایگاهی که شایسته‌اش است قرار می‌دهند.

• تابوها و قراردادهای اجتماعی‌ای را که در تعریف مسائل و مشکلات به کار می‌روند زیر سؤال می‌برند.

 ریچارد پل/لیندا الدر
چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه‌ها تشخیص دهیم، ص 58

 

۰ نظر ۰۲ بهمن ۹۸ ، ۲۲:۰۳

دولت‌ها از کدام مردم رای می‌گیرند و منافع کدام مردم را نمایندگی می‌کنند؟ فرض ضمنی این سوال آن است که باید "منطق نمایندگی" بر رفتار دولت‌ها حاکم باشد، یعنی دولت‌ها مطالبات همان مردمی را نمایندگی کنند که آنها را انتخاب کرده‌اند.

 نظام حقوقی و واقعیات سیاسی ما این فرض را تایید نمی‌کنند.

 سوال نخستین را می‌توان به دو سوال دیگر تبدیل کرد، سوال اول اینکه دولت‌ها چرا باید بخشی از جامعه را نمایندگی کنند و سوال دوم هم این است که دولت‌ها اگر بخواهند، چگونه می‌توانند نمایندگی خود را تحقق ببخشند. 

دولت‌ها چرا باید بخشی از جامعه را نمایندگی کنند اگر این جامعه بی‌قدرت و منفعل باشد؟ نمایندگی رای‌دهندگان وقتی مهم است که به نماینده قدرت بدهد. اما واقعیات سیاسی جامعه ما نشان می‌دهند لزوماً رابطه معناداری در این زمینه برقرار نیست. از یک طرف برخی از افرادی که بدون رای مردم مسوول کاری هستند در عمل قدرت بیشتری برای پیشبرد نظرات خود دارند و از طرف دیگر افرادی که متکی به آرای عمومی هستند توان پیشبرد مطالبات خود را ندارند. این یک واقعیت مشهود است. با این وصف چرا باید از یک دولت خواست که مطالبات رای‌دهندگان به خود را نمایندگی کند؟ عملاً قدرت در ایران مستقیم یا غیرمستقیم از پول نفت می‌آید و هر کسی دسترسی بیشتری به درآمد ناشی از نفت دارد اثرگذاری و قدرت بیشتری هم دارد.

حالا فرض کنیم به‌رغم تردید اساسی فوق، دولتمرد ما خواست مطالبات رای‌دهندگان به خود را نمایندگی کند سوال دوم مطرح می‌شود که او چگونه می‌تواند این مطالبات را بفهمد و رصد کند و رابطه خود با پایگاه رای خود را پایدار نگه دارد. در همه جای دنیا این کار را رسانه‌ها و احزاب انجام می‌دهند و ابزار پیمایش‌های اجتماعی و نظرسنجی هم به یاری آنها می‌آید. اما در ایران رسانه‌های رسمیت‌دار یعنی مطبوعات و صدا و سیما و وب‌سایت‌هایی که مدیر مسوول دارند و مشخص است چه کسی مسوولیت محتوای آنها را می‌پذیرد بسیار ضعیف و ناکارآمد هستند. اغلب این رسانه‌ها وابسته به بخش‌هایی از قدرت هستند و کارکرد اصلی آنها اطلاع‌رسانی نیست و فقط ابزار اعمال قدرت حامیان سیاسی و اقتصادی خود هستند. مثلاً در صدا و سیما نمایندگی افکار عمومی چندان اهمیتی ندارد. اصولاً اگر صدا و سیما قرار بود نماینده افکار عمومی باشد باید مطالب و محتوای آن تنوع و تعارض می‌داشت چون جامعه سرشار است از تنوع و تعارض، اما اگر محتوای صدا و سیما را تحلیل کنید به وضوح یکدستی را در آن خواهید دید. صدا و سیما اگر جایی هم بخواهد ژست نمایندگی افکار عمومی را بگیرد در اصل نماینده یک بخش محدودی از جامعه است آن هم تا جایی که ملاحظات و سیاست‌های ساختار سیاسی اجازه بدهد. در همین ژست هم صدا و سیما خیلی ناشیانه عمل می‌کند. مثلاً فرض کنید در جایی از کشور اتفاقی افتاده که بخشی از مردم نسبت به آن معترض‌اند. صدا و سیما ابتدا نگاه می‌کند آیا آن بخش که مورد انتقاد است نهاد یا فردی است که اجازه نقد وی را دارد یا نه، اگر پاسخ مثبت بود سپس نگاه می‌کند که آیا آن بخش از مردم که معترض هستند اساساً کسانی هستند که مطالبات‌شان برای صدا و سیما موضوعیت داشته باشد یا نه، باز اگر پاسخ مثبت بود به خود موضوع نقد نگاه می‌کند که آن چیزی که اعتراض مردم را برانگیخته موضوعی است که نسبت به نقد آن حساسیت وجود دارد یا نه و اگر حساسیت نباشد در آن صورت خبرنگارانی عمدتاً کم‌دانش به صورتی عوامانه گاهی حتی از معترضان هم فراتر رفته و شروع به حمله‌های کلی و کیلویی می‌کنند به‌طوری که تلافی همه آن موضوعات دیگری را که اجازه نقد ندارند اینجا درآورند.

به‌خصوص جاهایی که پای انگیزه سیاسی وسط است دیگر بحث تخصصی و نظر افکار عمومی مهم نیست بلکه بهانه‌ای لازم است که تمرکز توپخانه حمله روی آن باشد. این وضعیت در اغلب رسانه‌های رسمیت‌دار حاکم است. مطبوعات هم کمابیش همین وضعیت را دارند، بگذریم که مجموع تیراژ کل روزنامه‌های کشور بسیار کمتر از برخی کانال‌های تلگرام است. در نتیجه مرجعیت رسانه‌ای در اختیار رسانه‌های غیررسمی قرار می‌گیرد که اساساً معلوم نیست نماینده کدام بخش از جامعه هستند و رابطه ارگانیک با جامعه ندارند.

به همین دلیل اگر کسی بخواهد به مطالبات مردم پی ببرد و مبنایش رسانه‌ها باشد به خطا می‌افتد. این رسانه‌ها بازتاب‌دهنده واقعیت افکار عمومی نیستند بلکه فیلتری هستند که فقط برخی موضوعات را آن هم در محدوده معین بازتاب می‌دهند. در عین حال همین اوضاع باعث شده اقتصاد رسانه هم در ایران شکل نگیرد، یعنی درآمد رسانه‌ها عمدتاً از تیراژ و کیفیت محتوای آنها نیست بلکه از ارتباطات و منابع پشتیبان آنهاست. طبیعی است در چنین رسانه‌هایی روزنامه‌نگاری تخصصی پا نمی‌گیرد و بدون روزنامه‌نگاری تخصصی اساساً نمایندگی افکار عمومی معنا ندارد. خلاصه اینکه اگر قرار بود رسانه‌ها نشان بدهند جامعه چه می‌خواهد باید انبوهی از رسانه‌های خصوصی و فعال و مستقل می‌داشتیم که هر کدام بخشی از لحاف چهل‌تکه جامعه ایرانی را نمایندگی می‌کردند چیزی که نیست و نداریم.

همین وضعیت درباره احزاب هم صادق است. در ایران حزب به معنای واقعی کلمه وجود ندارد. مجموعه‌ای از اشخاص ذی‌نفوذ و جویای قدرت هستند که در قالب جریان‌های سیاسی غیرشفاف و سیال تبلور پیدا کرده و این جریان‌ها هم مانند حلقه‌های دود که به آسمان می‌روند هر روز شکل و ترکیب جدیدی پیدا می‌کنند و بعد از مدتی در آسمان محو می‌شوند. به همین دلیل هم هر کسی وزیر و وکیل می‌شود معلوم نیست متکی به کدام حزب است و آن حزب در کدام بخش جامعه هوادار دارد. وزیر و وکیل شدن نیاز به حمایت حزب هم ندارد که افراد نگران از دست دادن این حمایت باشند و مطالبات آن بخش از جامعه را که حزب متبوع‌شان نمایندگی می‌کند با دقت و استمرار پیگیری کنند.

نظرسنجی و پیمایش اجتماعی هم ابزار رایجی در ایران نیست. این ابزارها وقتی کارآمد هستند و نتایج آنها مورد استناد قرار می‌گیرد که بتوانند مستقل عمل کنند اما هم محدودیت‌های امنیتی و سیاسی باعث پا نگرفتن موسسات مستقل نظرسنجی شده و هم فقدان رسانه‌ها و احزاب واقعی که مشتریان اصلی این موسسات هستند باعث شده که تقاضا برای ایجاد چنین نهادهایی در بخش خصوصی نباشد. البته برخی نهادهای حاکمیتی موسساتی دارند که به افکارسنجی و... می‌پردازد اما نتیجه نظرسنجی آنها معمولاً مشابه نظر رؤسایشان است.

خوب پس وقتی سیاستمدار برای تشخیص مطالبات رای‌دهندگان هم راه موثقی ندارد طبیعی است که به سراغ اطرافیان و مشاهدات شخصی خود می‌رود. وقتی رئیس‌جمهور مدتی پیش گفت: «من روزانه نظرسنجی می‌کنم؛ یعنی در خیابان وقتی با ماشین می‌روم تمام چهره‌های مردم را نگاه می‌کنم؛ اینکه چند نفر لبخند دارند، چند نفر عصبانی‌اند، چند نفر قیافه‌شان گرفته است و به هر شهری و در هر جمعیتی می‌روم، خودم نظرسنجی می‌کنم و نگاه آدم‌ها را نسبت به خودم می‌بینم؛ پس نیازی نیست که روزنامه‌ها از مشکلات مردم بنویسند تا رئیس‌جمهور باخبر شود» صادقانه حرف می‌زد، چون راهی جز این ندارد.

در این وضعیت چه کسی ذهنیت رئیس‌جمهور را از مطالبات مردم شکل می‌دهد؟ راننده‌ای که مسیر روزمره او در شهر را تعیین می‌کند، مشاور و دستیاری که هر روز او را می‌بیند، خبرنگار صدا و سیما که بعد از جلسه هیات دولت در محوطه پاستور با میکروفون جلوی او سبز می‌شود، خانواده‌اش که شب‌ها و تعطیلات را با او می‌گذرانند و دیگر آدم‌های دور و بر او که می‌شود به راحتی حدس زد به کدام قشر جامعه تعلق دارند. حالا همین را تعمیم بدهیم به دیگر مدیران دولتی و تاثیر سوگیری‌های شناختی (Cognitive bias) را هم دست‌کم نگیریم تا بفهمیم چرا دولتمردان با پایگاه رای خود کاری ندارند. خلاصه اینکه نمایندگی پایگاه رای برای دولتی‌ها نه فایده دارد و نه شدنی است.

 

نیما نامداری

۰ نظر ۰۲ بهمن ۹۸ ، ۰۰:۱۸

مردمان ! ؛ دعوای اصلی بین سرمایه رانتی و ادم های محروم است بین صاحبان همه فرصت های جامعه و ادم های بی صدا و بی فرصت است ؛ هر دعوای دیگری ادرس غلط است ، کاملا غلط. 

مجید حسینی

۰ نظر ۰۱ بهمن ۹۸ ، ۲۳:۵۵

من به متد کار در علم بیش از خود علم  ارزش قائل هستم. معلومات علمی،اکتشافات، اختراعات، تحقیقات و اطلاعات مختلفی است که بشر روی هم انباشته ودانستن هر یک از این رشته ها شخص را در آن متخصص می نماید. در صورتی که اگر متدی در کار نداشته باشیم و آن را نشناسیم به مانند انباری هستیم که معلومات را در ما انباشته اند، و در غیر این صورت یعنی با داشتن متد صحیح، ما سازنده علم خواهیم بود.
مسلماً بین خالق علم و حامل علم فرق بسیار زیادی است، چنانکه بیشتر دانشمندان حامل علم و افرادی از آنها خالق علم می باشند .
کسی را می توان به انبار علم مانند نمود که مغزش مملو از اطلاعات علمی است که در رشته خودش کسب کرده و یا اطلاعاتی است که در اثر کوشش از رشته های مختلف در مغزش انباشته است. چنین انسانی دارای ارزش متوسطی می باشد؛ زیرا آنچه را کسب نموده، نگهداری می نماید؛ و اما ارزش یک عالم در خلاقیت علمی اوست.
عالمی که خالق علم است، به متد علمی آشناست و آن را به کار برده است. یعنی می شناسد به چه روش بیاموزد و بیندیشد، و با چه زاویه ای مسائل را نگاه کند. زیرا این طرز نگاه و اندیشه است که علم را بوجود می آورد و انسان را از شکل انبارداری معلومات باز می دارد...
 یکی از بیماری های بسیار عمیق، مهم و حساسی که بشردچارش می شود، بیماری کتابزدگی است. این بیماری از همه بیماری های دیگر که بعضاً روانی هستند خطرناکتر است، این بیماری را به صورت علمی الیناسیون می نامند . هر کس به میزانی که متد علم و متد اندیشیدن را یاد می گیرد، می تواند عالم وآفریننده باشد.
 و بهترین مثال برای کسانی که می دانند اما نمی آفرینند و فقط انبار علم هستند همین آیه قرآن است که میگوید
 مثل الذین... کمثل الحمار یحمل اسفارا    درست مثال آنها مانند الاغهائی است که بار کتاب دارند
 برای جامعه فرق نمی کندکه انسان در حافظه اش بار علم داشته باشد یا بر پشتش بار کتاب
 و نیز انسان به میزانی که می اندیشد، انسان است؛ به میزانی که می آفریند، انسان است؛ نه به میزانی که آفریده های دیگران را نشخوار می کند .

 علی شریعتی

 

۰ نظر ۲۵ دی ۹۸ ، ۲۰:۴۸

انسان هر حقیقت و جوهری که دارد عبارتست از وجودی که آگاه و آزاد و آفریننده است.
پس دشمنان انسان خیلی مشخص هستند: آن‌ها عواملی می‌باشند که انسان را از توجه به این سه بعد اساسی خودش فارغ می‌کنند و به چیزی دیگر مشغول می‌نمایند.

علی شریعتی، نیازهای انسان امروز

 

۰ نظر ۲۵ دی ۹۸ ، ۲۰:۴۱

چگونه انسان می تواند 
باشد و رنج نکشد؟
 باشد و دردمند نباشد؟
من به جای بی رنجی و بیدردی همیشه آرزو می کرده ام که خدا مرا به غصه ها و گرفتاری های پست و متوسط روزمره مبتلا نکند ، بکند اما روحم، دلم، احساسم را در سطحی که این دست اندازهای پست را حس کند، پایین نیاورد،
 چه کسانی از چاله چوله های راه رنج می برند و خسته می شوند و به ناله می آیند ؟
کسانی که می خزند بیشتر ، آنهایی که می روند کمتر ،آنها که می پرند هیچ.

علی شریعتی، گفتگوهای تنهایی


.

۰ نظر ۲۵ دی ۹۸ ، ۲۰:۳۱